Jakie są najczęstsze metody stosowane przez cyberprzestępców? Czy da się wyróżnić jakieś cechy wspólne kolejnych prób wyłudzeń i oszustw? Otóż większość z nich bazuje na ludzkim strachu. Boimy się, że wyłączą nam prąd, że nie dotrze zamówiona paczka, że przez urzędową czy też sądową pomyłkę staliśmy się podejrzanymi o popełnienie przestępstwa. Jako uczciwi obywatele chcemy takie sprawy jak najszybciej wyjaśnić i wtedy wpadamy w sidła przestępców. Oto przykłady pochodzące z policyjnej praktyki zwalczania takich spraw.

Pamiętajmy, że cyberprzestępca nie zawaha się podjąć próby nawet najbardziej zuchwałego, z pozoru aż do przesady, oszustwa. Jak bowiem nazwać próbę podjęcia korespondencji z wytypowaną potencjalną ofiarą, w której oszust przedstawia się jako... komendant główny policji? A właśnie w ten sposób działali oszuści, którzy chcieli skłonić swoje ofiary do ściągnięcia złośliwego oprogramowania na dysk komputera i następnie zażądać okupu za odblokowanie urządzenia. Przestępcy nie byli delikatni - rozsyłali do swoich ofiar listy, w których grozili tymczasowym aresztowaniem w związku z podejrzeniem popełnienia najbardziej ohydnych zbrodni, na czele z pedofilią. Dla wielu osób otrzymanie takiej korespondencji, do tego opatrzonej pieczęcią komendanta głównego, musiało być szokiem. A chodziło tylko o podjęcie „dialogu” z przestępcami, by udało się zainfekować komputer ofiary. 

Co robić najpierw, gdy Cię oszukano
Jeżeli stałeś się ofiarą oszustów, skontaktuj się natychmiast ze swoim bankiem. Zmień hasła do wszystkich kont bankowych, poczty elektronicznej i innych portali. Pod żadnym pozorem nie wolno płacić oszustom za odblokowanie komputera! To rozzuchwala przestępców i kontynuują oni swoje ataki przeciwko innym. Nie ma też żadnej gwarancji, że po opłaceniu okupu odzyskasz kontrolę nad komputerem. Skontaktuj się z najbliższą jednostką policji. W przypadku zablokowania komputera możesz też szukać pomocy na stronie międzynarodowego projektu: nomoreransom.org, którego uczestnikiem jest również Biuro
do Walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji. 

Coraz mniej bezkarnych
Płacisz uczciwie i tak coraz wyższe rachunki za energię elektryczną, a tu przychodzi SMS, że jednak masz małą niedopłatę. W SMS-ie link do strony, gdzie rzekomo szybko i wygodnie uregulujesz tę drobną zaległość. Taką metodę działania przyjęli oszuści, którzy od osób, które nieopatrznie dały się nabrać, wyłudzali dane służące do płatności. Dla dwóch mężczyzn taka działalność skończyła się w policyjnym areszcie. Skala działania?
Jak wynika z policyjnych ustaleń, w ciągu dwóch tygodni oszuści wysłali ponad milion takich wiadomości! Oczywiście udało się im to dzięki specjalnemu programowi do wysyłania SMS-ów. Podejrzani wpadli w ręce policjantów zajmujących się zwalczaniem cyberprzestępczości z Komendy Głównej Policji i Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach na gorącym uczynku w jednym z hoteli w Opolu. Dwaj zatrzymani mężczyźni są podejrzani o masową wysyłkę wiadomości z fałszywą informacją o niedopłacie do rachunku za energię wraz z linkiem, rzekomo umożliwiającym dokonanie płatności, w których podszywali się pod Polską Grupę Energetyczną. W rzeczywistości załączony link prowadził do tzw. stron phishingowych, wyłudzających dane dostępowe do rachunków bankowych. Wartość strat poniesionych w wyniku działania sprawców wynosi ponad 52 tys. zł. Mężczyźni usłyszeli już zarzuty, grozi im kara do 10 lat pozbawienia wolności 

Wstrzymaliśmy twoją paczkę...
„Twoja paczka została wstrzymana z tytułu niedopłaty 1,99 PLN. Przepraszamy za utrudnienia. Prosimy uregulować należność, klikając w link...”. Jednym z nowych sposobów, którymi przestępcy próbują nas oszukać, jest podszywanie się m.in. pod firmy kurierskie, wysyłające SMS-y z linkiem do strony, na której należy do- konać rzekomej dopłaty do przesyłki. Zazwyczaj kwota, którą należy wpłacić, jest bardzo niska. Osoba, która otrzyma taką wiadomość i rzeczywiście oczekuje na paczkę, jest łatwym celem dla przestępców. Zaniepokojona wchodzi w przesłany link, który może zawierać wirusy lub przekierować na stronę łudząco podobną do strony banku bądź operatora płatności. W ten sposób nasze loginy i hasła do kont lub aplikacji bankowych dostają się w niepowołane ręce. W efekcie nasze konto bankowe może zostać wyczyszczone do zera.
– Apelujemy o dokładne czytanie wiadomości tekstowych od rzekomych kurierów, operatorów sieci komórkowych lub innych firm. Pamiętajmy, by nie wchodzić w przesłane linki, nie podawać kodów BLIK lub danych z kart płatniczych. Powinniśmy najpierw zweryfikować otrzymane informacje. Zajmie to nam parę minut, a może uchronić nasze ciężko zaoszczędzone oszczędności – alarmuje na stronie policja.pl asp. szt. Monika Kaleta z KPP w Złotoryi.

Jak bezpiecznie kupować lub sprzedawać?
Ofiarami oszustów internetowych mogą stać się zarówno kupujący, jak i sprzedający. Uważajmy na wszelkie go rodzaju linki, w które musimy kliknąć, by kupić, wysłać towar lub odebrać płatność. Pomysłowość oszustów nie zna granic, więc nasza czujność również musi pozostać na wysokim poziomie.
Zakupy za pośrednictwem internetu są bardzo popularne. Oszuści odpowiadają na głoszenia za pośrednictwem znanego komunikatora. Na telefon komórkowy wysyłają wiadomość z zapytaniem, czy ogłoszenie jest aktualne. Robią to wszystko, by zdobyć nasze zaufanie. Następnie informują, że zapłacili za towar i proszą o wysyłkę. W wiadomości bardzo często są załączone linki do strony, za pomocą której sprzedający ma odebrać rzekomo przelane pieniądze. Po kliknięciu w link pieniądze jednak nie wpływają na jego konto, kontakt z kupującym się urywa, a pokrzywdzeni... tracą swoje oszczędności.

Pozostań czujny!
Kupując lub sprzedając towar przez internet, przestrzegaj kilku poniższych wskazówek, by nie stać się ofiarą oszusta:
• nie klikaj żadnych linków w wiadomości przesłanej SMS-em, za pośrednictwem komunikatora czy e-maila: odsyłacze te często prowadzą do sfałszowanych stron lub stron zainfekowanych szkodliwymi programami,
• nie otwieraj załączników do wiadomości, jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące nadawcy,
• uważnie przyjrzyjmy się ofercie, która zawiera zaniżoną cenę w stosunku do innych ofert, szczególnie jeśli chodzi o telefony komórkowe lub inny sprzęt elektroniczny,
• czytaj komentarze innych kupujących, duża liczba negatywnych może świadczyć o nieuczciwości sprzedającego,
• wiele serwisów aukcyjnych proponuje ubezpieczenie transakcji oraz program zapewniający ochronę kupującym – skorzystajmy z niego,
• unikajmy zakupów poza aukcją,
• przy odbiorze zamówionej przesyłki sprawdzajmy zawsze jej stan, czy nie została uszkodzona i co się w niej znajduje,
• korzystajmy z programu antywirusowego,
• nie podawaj swoich danych osobowych,
• nie pobieraj niczego z nieznanych stron internetowych.

Porady -komisarz Aneta Berestecka, Komenda Powiatowa Policji w Żarach (kgp.gov.pl)